Người lao động tham dự hội chợ việc làm do Quận Miami-Dade và các nhà tài trợ tổ chức vào ngày 05/04/2019 tại Miami, Florida. (Ảnh: Getty Images)
Mặc dù các công ty khởi nghiệp chỉ chiếm chưa đến 1% tổng số lượng doanh nghiệp ở Mỹ, nhưng họ tạo ra 10% việc làm mới hàng năm. Việc tăng thuế lãi về vốn (capital gains tax) sẽ là đòn giáng mạnh vào các khoản ‘đầu tư thiên thần’ dành cho khởi nghiệp kinh doanh.
Khi thảo luận về tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh hậu COVID, các nhà hoạch định thường bỏ qua vai trò của nhà đầu tư thiên thần. Các nhà đầu tư thiên thần chính là các nhà đầu tư tư nhân giàu có, tài trợ cho các dự án kinh doanh nhỏ để đổi lấy vốn chủ sở hữu. Đối với doanh nghiệp nhỏ, các nhà đầu tư thiên thần cung cấp một cứu cánh rất cần thiết dưới hình thức rót tiền mà không phải hoàn trả, ngoại trừ quyền sở hữu chung. Đầu tư tư nhân, thường thông qua các nhà đầu tư thiên thần, là động lực thúc đẩy tiến bộ công nghệ và tạo việc làm.
Thật không may, việc đầu tư thiên thần ở Mỹ gần đây đã bị đe dọa bởi khả năng tăng thuế lãi về vốn dưới chính quyền Biden. Thuế lãi về vốn dài hạn được áp dụng cho các tài sản, chẳng hạn như vốn chủ sở hữu trong kinh doanh, được sở hữu trên một năm trước khi bán. Hiện tại, lãi về vốn dài hạn bị đánh thuế ở mức 20%. Nhà Trắng hiện đang kêu gọi mức thuế liên bang cao nhất là 39,6%, gần gấp đôi mức hiện tại.
Ông Chris Edwards, giám đốc nghiên cứu chính sách thuế tại tổ chức Downsizing Government, giải thích: “Trong công nghệ sinh học và các ngành công nghiệp tiên tiến hàng đầu khác, lợi nhuận sau thuế của nhà đầu tư thường được tái đầu tư vào vòng tiếp theo của các công ty khởi nghiệp, do đó tạo ra một chu kỳ hiệu quả”.
Một trong những lý do mà gần như tất cả các quốc gia có thu nhập cao giữ thuế lãi về vốn thấp là để đảm bảo rằng các nhà đầu tư và doanh nhân được khuyến khích chấp nhận rủi ro về thời gian và nguồn lực cho các dự án khởi nghiệp, chủ yếu là về đổi mới khoa học và kỹ thuật, từ đó thúc đẩy tăng trưởng và việc làm trong dài hạn.
Theo dữ liệu của Cục điều tra dân số Mỹ, mặc dù các công ty khởi nghiệp chỉ chiếm chưa đến 1% tổng số công ty, nhưng năm nào cũng vậy, họ tạo ra 10% việc làm mới. Ông Tim Kane của Quỹ Kauffman đã chỉ ra rằng “nếu không có các công ty khởi nghiệp thì sẽ không có tăng trưởng việc làm ròng trong nền kinh tế Hoa Kỳ”. Trong cùng một bài báo, ông đưa ra lập luận rằng “về chu kỳ tăng trưởng việc làm, các nhà hoạch định chính sách nên đánh giá cao tác động to lớn của việc tạo việc làm trong năm đầu tiên của cuộc đời một công ty”.
Các nhà đầu tư thiên thần giàu có đã đứng sau nhiều tập đoàn Hoa Kỳ, họ từng tạo ra các cuộc cách mạng trong lĩnh vực của họ và dẫn đến sự tăng trưởng và tiến bộ công nghệ chưa từng có.
Chẳng hạn, Henry Ford đã nhận được một khoản tiền mặt từ người bán than Alexander Y. Malcolmson. Nhà đầu tư đầu tiên vào Apple là một triệu phú nghỉ hưu từ Intel, Mike Markkula. Jeff Bezos đã có được 8 triệu USD từ Kleiner Perkins để xây dựng Amazon.
Việc tăng thuế lãi về vốn sẽ không khuyến khích các khoản đầu tư với rủi ro cao, trong khi các khoản đầu tư này cung cấp nguồn tiền rất cần thiết cho các công ty khởi nghiệp. Các nhà đầu tư sẽ chuyển sang cổ phiếu hoặc trái phiếu trả cổ tức. Mặc dù an toàn hơn, nhưng những con đường đầu tư này không tạo ra công ăn việc làm hoặc sự đổi mới mà các công ty khởi nghiệp làm, và sẽ cản trở niềm tin và động lực kinh doanh.
“Việc tăng thuế như vậy sẽ là một đòn giáng mạnh vào đầu tư khởi nghiệp và tinh thần kinh doanh”, ông Edwards cho biết thêm. “Những người cân nhắc thành lập các công ty khởi nghiệp công nghệ thay vào đó sẽ tiếp tục làm công ăn lương, bởi vì khoản lợi nhuận sau thuế nhỏ hơn kiếm được từ một công ty khởi nghiệp sẽ không xứng đáng với tất cả những căng thẳng, rủi ro, và vất vả”.
Việc tăng thuế này cũng sẽ khiến các công ty khởi nghiệp khó thu hút lao động có tay nghề cao. 3/4 các công ty ở Thung lũng Silicon cung cấp quyền chọn mua cổ phiếu cho nhân viên để thu hút họ rời khỏi vị trí làm công ăn lương tại các công ty lớn. Đánh thuế lãi về vốn cao hơn đáng kể sẽ làm cho lợi ích đó trở nên kém hấp dẫn hơn nhiều.
Việc tăng thuế lãi về vốn sẽ là một đòn giáng mạnh vào các nhà đầu tư thiên thần, những người tài trợ cho các công nghệ và ý tưởng mới mà chúng ta thường coi là điều hiển nhiên. Để đảm bảo sự phát triển và tiến bộ trong tương lai, chúng ta bắt buộc phải tạo ra và duy trì một môi trường cho phép các nhà đầu tư thiên thần hoạt động và phát triển.
Thủy Tiên
Theo FEE
(NTDVN)
